Şarkılar Kaygıyı Azaltır Mı?

Günümüzde hepimiz, farklı sebeplerle ve neredeyse sürekli olarak yaşadığımız stres ve kaygıdan uzaklaşmanın yollarını arıyor; hatta gerektiğinde tavsiye almak için yapay zekadan yardım istiyoruz. Kimimiz meditasyona yöneliyor, kimimiz doğa yürüyüşlerine…
Bu konuda bilimsel olarak kanıtlanmış bir tavsiye ise bilim dünyasından gelmekte.
Bilim insanları, müzik dinlemenin ruhsal ve fiziksel olarak bireyleri rahatlattığını; yapılan araştırmalarla birlikte vurgulamaktadır.
Haydi gelin hep birlikte müziğin ruhumuz ve vücudumuz üzerindeki etkilerine bir de bilimsel açıdan bakalım.

Müziğin Beyindeki İşlevi

Müzik dinlemek, beynin ödül merkezini aktive etmektedir. Özellikle nucleus accumbens, amigdala ve hipokampus gibi bölgeler, müzik dinlerken dopamin salgılamaktadır. Bu da duygu durumunu düzenlemekte, rahatlama hissini güçlendirmekte ve stresle başa çıkmayı kolaylaştırmaktadır.

(Dopamin: Kimyasal haberci olarak adlandırılan dopamin, beynin ödül sisteminde rol oynayan, hafıza, hareket, motivasyon, ruh hali, dikkat gibi hareketi kontrol etmekle ilgilenen, beyin nöronları tarafından salınan bir nörotransmiterdir.)

2013 yılında Chanda ve Levitin tarafından PLoS ONE dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, müzik dinlemek vücutta kortizol seviyelerini düşürüp, kalp atış hızını ve tansiyonu dengelemektedir. Yani sevdiğimiz bir şarkı, kelimenin tam anlamıyla beyin kimyamızı yeniden ayarlayabilmektedir.

Ayrıca müzik, parasempatik sinir sistemini uyararak “rahatlama” tepkisini güçlendirmektedir. Bu etki özellikle yavaş tempolu, düşük frekanslı ve tekrarlayan melodilerde daha belirgindir.

Bilim Ne Diyor?

Son yıllarda yapılan çok sayıda bilimsel araştırma, müziğin kaygı ve stres üzerindeki yatıştırıcı etkisini kanıtlar nitelikte veriler sunmaktadır.

Frontiers in Psychology dergisinde yayımlanan bir derleme, müzik dinlemenin hem ruhsal hem de fizyolojik stres düzeylerini azalttığını ortaya koymuştur. Araştırmada, müzik dinleyen bireylerde kortizol düşüşü, nabız yavaşlaması ve kas gevşemesi gibi biyolojik göstergeler gözlemlenmiştir.

Yale Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışmada ise müzikle birlikte uygulanan farkındalık (mindfulness) egzersizlerinin, kaygı ve depresyon belirtilerini hafifletmede etkili olduğu saptanmıştır. Özellikle meditasyon müzikleriyle yapılan odaklanma pratikleri, zihinsel gerginliği azaltarak daha sakin bir ruh hali oluşturmaktadır.

ScienceDirect üzerinde yayımlanan bir meta-analiz, müzik terapisinin özellikle tıbbi tedavi gören bireylerde (örneğin kanser veya ameliyat hastaları için) kaygıyı anlamlı ölçüde azalttığını göstermiştir.

Bazı araştırmalar, müziğin etkisinin bazı hafif sakinleştirici ilaçlarla benzer düzeyde olabileceğini ortaya koymuştur. Bu bulgular, müziğin yalnızca bir sanatsal deneyim değil, aynı zamanda nörobiyolojik bir tedavi aracı olabileceğini göstermektedir.

Sonuç olarak, bilim müziğin insan zihni üzerindeki etkisini yalnızca duygusal değil, fizyolojik düzeyde de etkili olduğunu yapılan araştırmalarla doğrulamaktadır.

Her Şarkı Aynı Etkiyi Oluşturmaz

Her müzik parçası aynı etkiyi göstermez. Kişisel tercih, bu konuda en belirleyici faktördür.
Bir kişi klasik müzikte huzur bulurken, bir başkası doğa sesleriyle rahatlayabilir. Araştırmalar, kişilerin sevdikleri müziği dinlediklerinde beynin ödül merkezinin çok daha aktif hale geldiğini göstermektedir.

Ayrıca müziğe aktif katılım, örneğin şarkıya eşlik etmek, mırıldanmak; beyindeki dopamin salınımını artırarak duygusal dengeyi güçlendirmektedir. Bu nedenle müzik sadece pasif bir dinleme deneyimi değil; aynı zamanda aktif bir “kendini düzenleme” biçimi olabilmektedir.

Günlük Hayatta Müzikle Kaygıyı Azaltmanın Yolları

Bilimsel araştırmalar, müziği yaşamın küçük anlarına dâhil etmenin kaygıyı azaltabileceğini göstermektedir.
Bu konuda birkaç uygulanabilir öneri aşağıdadır:

• Güne sakin başlayın: Sabah rutininize düşük tempolu ve pozitif duygular uyandıran bir liste ekleyin.
• Stresli anlarda müzik arası verin: Sınav, iş görüşmesi veya sunum öncesinde sizi rahatlatan şarkıları dinleyin.
• Doğada müzikle yürüyün: Düşük tempolu müzik, yürüyüş temposunu düzenleyerek zihinsel sakinlik sağlar.
• Uyku öncesi ritüeli: Uyku kalitesini artırmak için yavaş ritimli, enstrümantal müzikler dinleyin.

Bu küçük alışkanlıklar, kaygıyı yönetmede destekleyici bir araç işlevi görebilmekte ve zihinsel dengeyi korumaya yardımcı olmaktadır.

Bilimsel veriler açıkça gösteriyor ki müzik, yalnızca kulağımıza değil, ruhumuzun kimyasına da iyi gelmektedir. Elbette müzik tek başına bir tedavi yöntemi değildir; ancak stresli bir günün ardından sevdiğimiz şarkıları dinlemek, kaygıyı hafifletmenin en doğal, erişilebilir ve yan etkisiz yollarından biridir. Yani evet, şarkılar kaygıyı azaltır ama en çok da kendimizi bulduğumuz o melodilerde.
Fakat dikkat etmek gerekir ki, güne Orhan Gencebay’dan “Batsın Bu Dünya” ile başlayıp Müslüm Gürses’ten “Küskünüm” ile bitirmek vücudunuz için pek iyi bir tedavi yöntemi olmayabilir.

Badi Nedir?

Badi, 2022 yılında kurulmuş olup, Türkiye’nin en büyük gençlik ve etkinlik platformlarından biridir. Gençlere yönelik eğitim, kişisel gelişim, eğlence ve kültür odaklı etkinlikler düzenlemektedir. Ancak Badi, yalnızca etkinlik organizasyonlarıyla sınırlı kalmamakta; katılımcılarına kariyer fırsatları sunmakta, sosyal çevrelerini genişletmelerine olanak tanımakta ve kişisel gelişimlerine katkıda bulunmaktadır. Bu yönüyle Badi, bir etkinlik platformundan öte, gençlere hem profesyonel hem de sosyal anlamda gelişim imkânı sunan kapsamlı bir yaşam alanıdır.

Sosyal Medyalarımız

Instagram hesabımız için tıklayınız!

LinkedIn hesabımız için tıklayınız!

X hesabımız için tıklayınız!

Youtube Kanalımız için tıklayınız!