İŞARET DİLİ NEDİR?
İşaret dilleri, mesajı alıcıya iletmek için görsel kanalın kullanıldığı iletişim şeklidir. İşaret diline dair en eski yazılı kayıt M.Ö. 5.yy’a dayanmaktadır. 5. yy filozoflarından Socrates, Platon’un Kratylos diyaloğunda şunları söyler: ‘’ Eğer sesimiz veya dilimiz olmasaydı ve birbirimize bir şeyler anlatmak isteseydik, tıpkı şu an ahraz insanların yaptığı gibi ellerimizi, kafamızı ve bedenimizin geri kalanını hareket ettirerek işaretler yapmaya çalışmaz mıydık?’’
İşaret dilleri Türkçe, İngilizce, Almanca gibi doğal dillerdir. Diğer dillerden onu ayıran konuşulan değil, işaretlenen diller kategorisinde olmasıdır ancak konuşulan diller gibi onu kullanan kişiler arasında kendiliğinden oluşumunu sağlamıştır. Tüm dünyada sağır insanların tek bir işaret dili kullandıkları sanılmaktadır ancak bu tamamıyla yanlış bir bilgidir. Hemen hemen her ülkenin kendisine ait işaret dili vardır ve hatta ülkelerin farklı bölgelerinde lehçe ve ifadelerin farklı olabilmesi gibi işaret dilinde de ülkelerin farklı bölgelerinde işaretlerin bazılarında küçük farklılıkların olabildiğini görmekteyiz. Dünyada yüzden fazla işaret dili olduğu verisi vardır, yani kendi ülkenizdeki işaret dilini bilmeniz dünyadaki tüm sağır bireylerle iletişim kurmanızı sağlamaz. Bunun çözümü için uluslararası işaret dili geliştirilmiştir ancak her ülke kendi dilini kullanmaya devam etmektedir. Uluslararası işaret dili ise konuşma dilinde İngilizcenin üstendiği görevi üstlenir; çevirilerde kullanılır.
Bir diğer doğru bilinen yanlış ise işaret dilinin jest ve pandomimden ibaret olduğu düşüncesidir. Dilin kendi içinde karmaşası ve ona has dil bilgisi kuralları vardır.
TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) 2016 verilerine göre Türkiye’de bireylerin %0,4’ ü işitme engeline sahiptir. Ülkemizde ilkokul çağına kadar konuşma konusunda gelişme göstermeyen çocuklar işitme engelliler okullarına yönlendirilmektedir. Son yıllarda işaret diline olan farkındalığın artmasıyla dilin kullanımı ve üzerine yapılan araştırmalarda artış görmekteyiz. Bu konuda yapılan çalışmalarda kursların ve eğitimlerin yaygınlaşması, üniversitelerde seçmeli ders olarak yönetmeliğe eklenmesi gibi farkındalık sağlayacak adımlar yer almaktadır.
BADİ ailesi olarak bizde bu konuda farkındalık sağlamak ve engelsiz bir dünya yaratmak için bünyemizde işaret dili eğitimi de sağlamaktayız. Belki dünyadaki her sağır bireye ulaşamayız ancak ülkemizdeki bireylerle bu sayede doğru bir iletişim sağlayabiliriz.