VERIMLI DERS ÇALIŞMA TEKNIKLERI

Saatlerce, günlerce çalışıp çok düşük notlar aldığımız dersler olmuştur. Bunun nedeni gerçekten dersin zor olması olabileceği gibi doğru ve verimli şekilde ders çalışmamamızdan da kaynaklanıyor olabilir. İşte bu durumda aslında çalıştığımız için düşük notlarımız bizi öfkelendirebilir, eğitmene veya derse karşı bir ön yargımız oluşmasına sebep olabilir. Verimli ders çalışmak, bu sorunların önüne geçecektir. İnsan, doğru bir amaca yönelik yanlış şeyler yaptığında bunu fark etmesi zor olabiliyor. Bu yazıyı okuduktan sonra ders çalışma konusunda bakış açınızın değişeceğine emin olabilirsiniz. 

Verimli ders çalışma tekniklerinden bahsetmeden önce bu yazımızda referans alacağımız bir eğriden bahsetmek istiyorum sizlere: Ebbinghaus Unutma Eğrisi

Hermann Ebbinghaus, aralık etkisinin keşfi ile de tanınan ve deneysel hafıza çalışmalarına öncülük eden bir psikologdur. Unutma eğrisi ise -adından anlaşılabileceği gibi- hafızada kalmanın zamanla azalması varsayımına dayanır. Bu eğriyi modellemek için bir formül kullanılır:  R=e-ts

R = Bellekte tutma

s = Belleğin göreli kuvveti

t = Zaman

Bu eğriye göre öğrendiğimiz şeyleri hatırlama olasılığımız, hiçbir tekrar yapılmadığı durumda ilk 20 dakika içerisinde 100%’den 60%’a düşüyor. 24 saat içerisinde tekrar edilmeyen bilgilerin hatırlanma olasılığı 60%’tan 40%’a, 1 haftada tekrar edilmediği durumda 15%’e ve bir ay tekrar edilmediği durumda 5%’e düşüyor. 

Eğitmenlerin tekrar ‘abartısını’ biraz da olsa anlayabiliyoruz artık. Aranızda ‘ama ben öğrendiğim bilgileri sık sık tekrar ediyorum, yine de sorun yaşıyorum.’ diyenler vardır. İşte bu noktada maalesef ki yalnızca tekrar etmek yetmeyebiliyor. Tekrar ettiğiniz bilgileri yanlış metotlarla beyninize işlemeye çalışıyor olabilirsiniz. Bu yüzden, verimli ders çalışma teknikleri hakkında biraz konuşalım.

Her insanın hafıza mekanizması birbirinden farklıdır. Kimisi görsel hafızayı kullanarak öğrendiği bilgileri çok uzun süreler hatırlayabiliyorken kimisi yazdığı, kimisi işittiği, kimisi uyguladığı kimisi de bunlardan birkaç tanesini bir arada kullanarak öğrendiği bilgileri uzun süreler hatırlayabiliyor. Bunlardan hangisi veya hangilerinin sizin üzerinizde daha olumlu etkisi olduğunu anlayabilmenin maalesef ki denemekten başka bir yolu yok. Ama muhtemelen çocukluğunuzdan itibaren süregelen okul hayatınızda buna dair bir fikriniz oluşmuştur. Bu yolları kullanarak uygulayabileceğiniz bazı teknikleri sizinle paylaşmak isterim.

1. Pomodoro Tekniği: Eminim ki hepimizin duyduğu ve bir kez de olsa denediği bir tekniktir. 25 dakika ders, 5 dakika mola ve bu sistemin 4 kez tekrarı ardından 30 dakika moladan oluşan bir teknik. Bu tekniği odak sürenize göre özelleştirebilirsiniz. Örneğin 25 dakika yerine 40 dakika çalışıp 5 dakika mola yerine 10 dakika mola verebilirsiniz. Kısa çalışma süreleri ve düzenli molalar odaklanmayı arttırırken beyin yorgunluğunu da azaltır.
2. Aktif Öğrenme: Bilgiyi pasif bir biçimde okumayı reddeden teknik. Uygulamalı öğrenenler için çok faydalı olacaktır. Sorular çözüp, grupça konuları tartışarak veya öğrendiklerinizi başkalarına anlatarak uygulayabilirsiniz.
3. SQ3R Yöntemi: 5 adımdan oluşur: gözden geçirme (survey), soru sorma (question), okuma(read), tekrarlama (recite), yeniden inceleme (review). Bu adımları tekrar etmek bilgiyi daha etkili bir şekilde öğrenmeyi ve hatırlamayı sağlar.
4. Aralıklı Tekrar: Öğrenilen bilgileri aralıklı olarak tekrar etmeye dayanan teknik. Bu tekniği, öğrenme uygulamaları gibi platformlar kullanarak daha sistematik hâle getirebilirsiniz.  
5. Zaman Bloklama: Günü belirli zaman dilimlerine ayırarak görevler atamaktır. 

Örneğin 15.00-17.00 arası matematik, 19.00-20.00 arası biyoloji çalışmak. Bu teknik daha iyi bir zaman yönetimi sağlayacaktır.

6. Zihin Haritaları: Ana konu merkezde olacak şekilde konuyu dallandırarak bir harita oluşturun. Renkler ve şekiller kullanarak çok daha faydalı bir hâle getirebilirsiniz. Bu teknik özellikle bilgiyi görselleştirmek açısından çok önemlidir.
7. Feynman Tekniği: Bir konuyu öğrendikten sonra başkasına öğretmeye dayanan tekniktir. Anlatacak kimse yoksa varmış gibi davranarak konuyu anlatabilirsiniz. Böylece bilgiyi ne kadar anladığınızı test ederek eksiklerinizi kapatabilirsiniz.
8. Farklı Disiplinlerle Çalışma: Farklı disiplinleri bir arada çalışın. Mesela matematikten sonra biyoloji, sonra coğrafya çalışabilirsiniz. Farklı konular arasında geçiş yapmak beyin için daha uyarıcıdır. Fakat uyarıyoruz, dengeyi tutturamazsanız yarardan çok zarar sağlayabilir.

Bu tekniklerin yanı sıra, çalışılan ortam ve kullanılan araçlar da çok önemlidir. Tabii bu noktada ‘Sessiz ve düzenli bir ortam tercih etmelisiniz.’ gibi bir cümle kurmanın son derece yanlış olacağını vurgulamak isterim. Çünkü bahsettiğim gibi, insan beyni karmaşık bir yapıdır. Biriniz için geçerli olan bir durum diğeriniz için geçerli olmayabilir. Bazı insanlar gürültüde çalışmanın kendileri için çok daha faydalı olduğunu söylerken bazıları tamamen sessizlikten hoşlanır. Veya birimize düzensiz gelen bir ortam diğerimizin düzeni olabilir. Bu konuyu tamamen size bırakıyoruz. Nasıl daha çok verim alıyorsanız öyle bir ortam kurun. Fakat araçlar konusunda yardıma ihtiyacı olanlar için aşağıya birkaç ücretsiz uygulama bırakıyoruz, inceleyebilirsiniz.

1. Anki: Kendi bilgi kartlarınızı oluşturmak ve tekrar etmek için kullanılabilir.
2. Quizlet: Kartlar, testler ve oyunlar kullanılarak öğrenme sürecine katkı sağlar.
3. Memrise: Çoğunlukla dil öğrenmek için geliştirilmiş olsa da diğer konular hakkında da içerik bulabilirsiniz.
4. Khan Academy: Çeşitli konularda ücretsiz dersler ve alıştırmalar sunar. 
5. Coursera: Dünya çapındaki üniversitelerden ücretli ve ücretsiz kurslar sunar.
6. edX: MIT, Harvard ve diğer önde gelen üniversitelerden ücretsiz çevrimiçi dersler sunar.

İçeriği buraya kadar okuduysanız tebrikler! Artık istediğiniz biçimde öğrenmeye hazırsınız. Umarız bu bilgiler verimli ders çalışma konusunda sizleri aydınlatmıştır. Bu teknikleri ve araçları kullanarak eğitim hayatınızın gidişatına sert bir ivme kazandırabileceğinizi düşünüyoruz. İçeriği Albert Einstein’ın şu sözüyle bitirmek isteriz: İnsan aklın sınırlarını zorlamadıkça hiçbir şeye ulaşamaz. 

Aklınıza dikkat edin. Tekrar görüşmek dileğiyle.